Liefde voor het onderwijs

Over onvergetelijke lessen en leraren.
Over de liefde voor kinderen en de passie voor pedagogiek.
Over mijn zes liefdes voor onderwijs.

De kleuterschool: “De krokodil op weg naar school”

Over mijn eerste liefde: Het leven komt van buiten de school.

Ik liep met mijn tweelingbroer op 4-jarige leeftijd over het voetpad naar de kleuterschool. We liepen bij het huis van de dokter over een oneffen muurtje, waarbij het altijd spannend was om niet in de vijver te vallen. Mijn broer vertelde mij dat er een krokodil in zat, en ik vertelde het hem, dus we wisten het zeker. Als de juf ernaar vroeg wist ik dat ik verzon dat het echt waar was.

Mijn eerste liefde voor onderwijs moet geboren zijn in de ervaringen buiten de school, die met mij de school mee binnengingen.

De lagere school: “In het verhaal naar huis lopen”

Over mijn tweede liefde: Schoolverhalen kun je door-beleven.

In de zesde las meester Barten voor uit ‘Pjotr’, ‘De kinderen van het achtste woud’ en ‘Engelandvaarders’. Hij las meestal aan het einde van de dag. Je liep dan ‘in het verhaal’ naar huis. Gedurende de hele lagere-school-periode leefde ik in de verhalen van Pim, Frits en Ida, van Pluk, van Pjotr…

Mijn tweede liefde voor onderwijs moet geboren zijn in de schoolverhalen, die ik door-beleefde als de school uit was.

De lagere school: “Vrouwe Justitia kende ik al”

Over mijn derde liefde: Elk moment kan beslissend zijn.

Ik moet elf jaar zijn geweest. Iedereen had hetzelfde boek voor zich liggen, opengeslagen op een bladzijde waarop een foto stond afgedrukt van Vrouwe Justitia. Meester Barten gaf ons tijd om naar die afbeelding te kijken. Hij vroeg: “Wat denk je dat de blinddoek, het zwaard en de weegschaal betekenen?”

Ik voel nog precies dat ik dacht dat ik het zou kunnen weten. Mijn vinger kreeg de beurt. Met de ervaring uit onze eigen winkel kon ik het afweegprincipe verklaren. Al wat rustiger kon ik de blinddoek uitleggen. Het zwaard kon ik vol trots verklaren. Ik zat goed op mijn stoel en wist dat ik het karwei af kon maken. Meester Barten stond versteld. Zijn reactie maakte die middag tot een belangrijke in mijn schoolloopbaan. Ik wist dat ik iets kon bedenken wat waar was.

Mijn derde liefde voor onderwijs is voortgekomen uit ‘op het oog’ gewone momenten die als bijzonder en beslissend kunnen worden ervaren.

De middelbare school: “Het gebeurde in de vrije tijd”

Over mijn vierde liefde: Met kinderen leven geeft plezier.

Van de gemiddelde leerling die ik was op de lagere school, was vanaf de eerste dag op de havo niks meer over. In mijn vrije tijd sportte ik zoveel ik kon en kreeg ik plezier in het organiseren van kampen voor onze zwem- en waterpoloclub. Tijdens al die weken kon ik spellen verzinnen, koken, liedjes zingen, verhalen vertellen, sporten, ochtendgym geven, nachttochten lopen, acteren, … en dat terwijl ik angsten overwon, grenzen overschreed, verliefd was, ondernemend was, door pijngrenzen heen ging, niet wist wat er zou gaan gebeuren, en vertrouwen kreeg. Ik leefde. We vertrouwden de kinderen en onszelf. Het leek meester Barten logisch dat ik het onderwijs in zou gaan. En ik wilde mijn hele leven op kamp. Als onderwijs er toch zo uit zou kunnen gaan zien…

Mijn vierde liefde voor onderwijs ontstond uit het plezier om met kinderen te leven.

De pabo: “Geen verplichte lijst of opdrachten”

Over mijn vijfde liefde: Alles is pedagogiek.

Op de pabo moest het vak geleerd worden. Onderwijs krijgen van mensen die je leren hoe je onderwijs moet geven. Bij Jan hoefde je niet te komen, je was er. Hij had geen verplichte lijst of opdrachten. “Alles is pedagogiek”, was zijn stelling. Je mocht lezen en kijken wat je wilde. Maar we bekeken de films en bespraken de boeken wel samen. Met respect voor elk individu en zijn afzonderlijke keuzes, ontstond een band waarin we elkaar en onszelf steeds opnieuw, anders en verdiepend leerden kennen.

Mijn vijfde liefde voor onderwijs is gelegen in het besef dat alles pedagogiek is.Mijn vijfde liefde voor onderwijs is gelegen in het besef dat alles pedagogiek is.

De basisschool: “Douchen met paraplu’s”

Over mijn zesde liefde: De kinderen vertellen het zelf.

Tijdens reünies en andere ontmoetingen praat ik nog vaak met oud-leerlingen. Zij vertellen precies wat van buiten de school mee naar binnen kwam, wat van binnen de school mee naar buiten ging, welke momenten belangrijk en beslissend waren, waar ze geleefd hebben en hoe ze achteraf tegen de opvoedkundige aspecten aankijken.

Ze vertellen precies wat ze toen ook vertelden. En ze weten ook of daar wat mee gedaan is of niet. Daar waar het niet goed gelopen is, heb ik onvoldoende naar de kinderen geluisterd. Gelukkig delen we over het algemeen heel veel mooie herinneringen.

Mijn zesde liefde voor onderwijs is gelegen in het besef dat de kinderen het ons achteraf precies vertellen.