Wow! Geweldige reacties op ons vierde pedagogisch congres over veerkracht, op 20 maart in het Spant! in Bussum. Zevenhonderd (!) onderwijsprofessionals lieten zich inspireren door onder anderen Joris Luyendijk, Najib Amhali, Floortje Scheepers, Hama Jamal, Peter Heerschop, Vigo Waas, Marcel van Herpen, Simone Mark en de vele anderen die lezingen, workshops en voorstellingen gaven, om pedagogische perspectieven aan te reiken.
Het centrale congresthema: wat kunnen wij doen om de veerkracht van onze leerlingen te bekrachtigen? Dat is hard nodig. De cijfers liegen er niet om: één op de zeven kinderen en jongeren krijgt professionele hulp. Wat is er aan de hand? Hoe zit dat met de veerkracht van onze jeugd en die van onszelf? En hoe zit dat met ons als onderwijs en de ‘context’ die wij onze leerlingen bieden?
Een ding is zeker: veerkracht heb je niet maar zo en niet vanzelf. Die ontstaat in interactie met de ander(en). En: koester faalervaringen, onderstreepte kinder- en jeugdpsychiater Floortje Scheepers. “Succes creëert kennis, falen creëert wijsheid. Falen framen we onterecht als iets negatiefs, maar we zouden falen juist op een voetstuk moeten zetten. Je leert ervan, je groeit ervan.” Juist die ‘veerkracht stimulerende ervaringen’ komen steeds minder aan bod, doordat we als ouders, onderwijs en ‘samenleving’ onze jeugd onvoldoende veerkrachtversterkende ervaringen gunnen. Wat ‘de leraar’ dan kan doen? “Doe je werk elke dag met een growth mindset en niet met een fixed mindset”, adviseerde Floortje. “Ga er dus niet vanuit dat je het allemaal al weet, maar stel vragen aan leerlingen!”
Ook journalist en antropoloog Joris Luyendijk hield een warm pleidooi voor nieuwsgierigheid naar de ander. Hij constateerde – zie ook zijn boek de Zeven vinkjes – dat media, politiek en ja, helaas ook het onderwijs, bestuurd worden door universitair geschoolde, witte heteroseksuele mannen, die minstens één hoogopgeleide en/of welgestelde ouder hebben en minstens één ouder die in Nederland is geboren.
“Deze groep heeft nooit hoeven knokken om mee te mogen doen en heeft dus ook weinig veerkracht ontwikkeld.” Wie níet die zeven vinkjes heeft, heeft alles uit de kast moeten trekken om zich aan te passen en tegenslag te overwinnen. Dat zouden we moeten waarderen, maar juist deze groep krijgt een te laag onderwijs-advies, vindt geen stage of maakt geen promotie. Onrechtvaardig. En vreemd, want juist deze kinderen en jongeren hebben dus veerkracht ontwikkeld.
Wat scholen kunnen doen? Zorgen voor een divers team met allerlei verschillende achtergronden en culturen, waarin collega’s hun levenservaringen inbrengen en waarin je elkaar en leerlingen open vragen stelt. Gevraagd naar zijn toekomstbeeld voor het onderwijs, popte bij Joris het woord ‘ontplooiingsvrijheid’ op. “Terug naar het idee dat onderwijs vormend is, waar je op weg wordt geholpen om mens te worden.”
Dat je juist door ‘levenservaringen’ veerkracht ontwikkelt, bleek uit het verhaal van cabaretier Najib Amhali. Hij vertelde openhartig over zijn jeugd, gezin en gevecht tegen verslavingen en hoe hij nu graag anderen helpt met hun verslaving door ervaringen uit te wisselen. Het bleek ook uit de onvoorstelbare levensgeschiedenis van leraar/mentor Hama Jamal, die uit Koerdistan moest vluchten en na traumatische gebeurtenissen zijn veerkracht toonde door een leven op te bouwen in Nederland. Zijn boek Vechten, vluchten en veerkracht werd op het congres gepresenteerd. Ook cabaretier Vigo Waas moest heel wat veerkracht tonen tijdens zijn lange revalidatieweg na zijn herseninfarct. Die legde hij af met vriend, cabaretier en leraar Peter Heerschop aan zijn zijde en samen lazen zij voor uit hun boek Infarct: Een verslag over vriendschap, leven en herstel.
Peter Heerschop – zelf nog steeds leraar op de gymlerarenopleiding – sloot het congres af met hoopvolle woorden.
“Die weerbaarheid bij onze jeugd is er wel, maar we moeten die ook aanzetten en in kinderen en jongeren geloven. We moeten ze laten falen en ze ook weer oprapen.”
Op naar ons vijfde congres, op 12 maart 2025! Het thema? Gedraag je …!?
CPC Congres 2025
Save the date voor het pedagogisch congres op 12 maart 2025! Doe die dag kennis en inzichten op tijdens nieuw ontwikkelde workshops van docenten van Centrum Pedagogisch Contact en laat je inspireren door lezingen, ontmoetingen en debatten op het hoofdpodium. Het congresthema: Gedraag je…?!
Gedraag je… ?
Iedere leraar kent het: leerlingen die zich niet gedragen zoals jij wilt. Of die juist dingen zeggen of doen die jij níet wilt. Hoe voorkom je dit? En als je dat niet lukt, hoe onderzoek je dit gedrag zonder oordeel, om vervolgens de juiste dingen te doen, óók in de ogen van je leerlingen? Met steeds meer verschillen en verschillend gedrag in de school, is pedagogische afstemming op wat alle leerlingen nodig hebben, topsport voor iedere leraar.
CPC gelooft in een samenleving waarin niemand is buitengesloten, iedereen meedoet en zich naar vermogen maximaal kan en durft ontwikkelen. Dat we in Nederland graag willen dat alle kinderen en jongeren zoveel mogelijk in hun eigen buurt samen naar school kunnen gaan, is dus prachtig. Dan wordt de school nog meer een oefenplaats voor het leven, waar kinderen en jongeren elkaar ontmoeten en samen spelen, leren, werken en leven. Voorwaarde is wél dat de pedagogiek op één staat, want leerlingen kunnen pas groeien als zij zijn (op)gevoed.
Het vijfde pedagogische congres dat Centrum Pedagogisch Contact (CPC) op 12 maart 2025 organiseert in het Spant! in Bussum, draait om ‘gedrag’. Hoe kijk je naar gedrag en hoe versta je dat? Hoe hou je de balans tussen zorg en zelfsturing? Hoe hou je de pedagogische basis op orde? Kom op 12 maart naar hét pedagogisch CPC congres, voor een afwisselend programma met lezingen, colleges, workshops, voorstellingen, ontmoetingen en nog veel meer!
Het CPC Congres op 12 maart 2025 is er voor alle (aankomende) onderwijsprofessionals in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo. Wil je zeker zijn van een toegangskaart? Of kom je met je hele team? Meld je dan snel aan bij de voorinschrijving!